نبرد دوازده روزه میان ایران و اسرائیل، در نگاه نخست یک درگیری محدود و کوتاه‌مدت نظامی به نظر می‌رسد؛ اما از منظر استراتژیک و مهدویت‌شناسی، این نبردها بخشی از فرآیند پیچیده‌ای هستند که به «نبردهای تمهیدی» معروف شده‌اند و مقدمات ظهور منجی را رقم می‌زنند. این نبردها با ویژگی‌هایی چون محدودیت زمانی و دامنه عملیاتی، ولی اثرگذاری راهبردی و روانی عمیق، می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای بر تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای داشته باشند.

نبردهای تمهیدی به نبردهایی اطلاق می‌شوند که با هدف آماده‌سازی بستر نبرد نهایی صورت می‌گیرند و دارای ویژگی‌های زیرند:

محدود بودن زمان و دامنه درگیری

هدفمند بودن عملیات و تمرکز بر نقاط حساس دشمن

تأثیرگذاری روانی بر دشمن و جلب حمایت و همبستگی در میان نیروهای مقاومت

ایجاد شرایط برای ورود بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی جهت مدیریت بحران و جلوگیری از گسترش جنگ

این نبردها به عنوان مرحله‌ای از فرایند تغییر در توازن قوا، نه تنها در میدان نظامی بلکه در عرصه سیاسی و رسانه‌ای اهمیت دارند و به نوعی آزمون توانایی‌ها و اراده طرفین محسوب می‌شوند

نبرد اخیر، با توجه به مدت محدود و شدت حملات موشکی و پهپادی، نمونه بارزی از نبردهای تمهیدی است. این نبرد نشان داد که ایران و محور مقاومت قادرند با استفاده از فناوری‌های نوین و تاکتیک‌های محدود اما مؤثر، به دشمن آسیب جدی برسانند بدون اینکه جنگ تمام‌عیار آغاز شود. این تاکتیک ضمن حفظ منافع و کاهش هزینه‌های انسانی و سیاسی، معادلات منطقه‌ای را به نفع مقاومت تغییر داده است².

ورود بازیگران فرامنطقه‌ای برای میانجیگری و فشار برای توقف جنگ نیز یکی از ویژگی‌های بارز این نوع نبردها است که نشانگر اهمیت ژئوپلیتیکی آنها و تمایل جهانی برای جلوگیری از گسترش بحران‌هاست

از منظر مهدویت‌شناسی، این نبردها را می‌توان بخشی از «فرایند ظهور» دانست؛ فرایندی که شامل مراحل مختلفی از جمله «تمهید»، «آماده‌سازی» و «نهایی‌سازی» است. در این دیدگاه، نبرد دوازده روزه نمادی از مقاومت و ایستادگی حق در برابر باطل است و به تقویت امید و انگیزه منتظران مهدی (عج) کمک می‌کند

این نبردها نه صرفاً جنگ فیزیکی بلکه جنگی نمادین و روانی است که به تثبیت هویت و گفتمان عدالت‌خواهی می‌انجامد و زمینه‌ساز تغییرات بزرگ‌تر در عرصه سیاسی، اجتماعی و معنوی می‌شود
نبردهای تمهیدی همچون نبرد دوازده روزه اخیر، فراتر از عملیات نظامی محدود، نقش کلیدی در تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دارند. این نبردها علاوه بر اثرگذاری نظامی، به عنوان ابزارهای استراتژیک برای آماده‌سازی بستر ظهور منجی و تغییر توازن قدرت در جهان اسلام مطرح‌اند. شناخت دقیق این نوع نبردها و پیامدهای آن، می‌تواند راهگشای تحلیل‌های بهتر و برنامه‌ریزی‌های آینده باشد.
یادداشت از رضا معممی مقدم، مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه